Pełnomocnictwo stanowi jednostronną czynność prawną polegającą na upoważnieniu konkretnej osoby do działania w naszym imieniu – może być ono albo procesowe (ogólne bądź do prowadzenia poszczególnych spraw) albo tylko do niektórych czynności procesowych (por. art. 88 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego - Dz.U.2021.1805 t.j. z dnia 2021.10.04).

W niektórych sprawach Kodeks postępowania cywilnego wymaga pełnomocnictwa szczególnego. Chodzi o sprawy o unieważnienie małżeństwa, ustalenie istnienia lub nieistnienia małżeństwa i o rozwód (art. 426 k.p.c.), o ustalenie i zaprzeczenie pochodzenia dziecka, o unieważnienie uznania oraz rozwiązanie przysposobienia (art. 458 § 1 w zw. z art. 426 k.p.c.). Ponadto pełnomocnictwo szczególne niezbędne jest do odbioru należności zasądzonych na rzecz pracownika lub ubezpieczonego (art. 465 § 2 k.p.c). Pełnomocnictwo szczególne przewidziane przez ustawę wymaga przy tym bezwzględnego wskazania, że zostało ono udzielone w tej właśnie sprawie.

Pełnomocnictwo do niektórych tylko czynności procesowych w sprawie, w której wymagane jest pełnomocnictwo szczególne, musi wymieniać te czynności i oznaczać sprawę przez wskazanie jej przedmiotu oraz stron (postanowienie SN z 19.10.1999 r., II CZ 115/99).

Warto zwrócić uwagę, iż również ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( Dz.U.2022.1360 t.j. z dnia 2022.06.29) również określa pewne wyjątki od swobody formy udzielania umocowania. Czynnością poza procesową, a posiadającą szczególny charakter może być np. sprzedaż nieruchomości – z tym wyjątkiem, że tego rodzaju czynności pełnomocnictwo musi zostać zawarte w takiej samej formie, co czynność wykonywana przez pełnomocnika. Do sprzedaży nieruchomości wymagane jest sporządzenie aktu notarialnego, toteż i pełnomocnictwo musi być ustanowione w tożsamej formie (art. 99 ust. 1 k.c.). Zachowanie formy pełnomocnictwa jest o tyle istotne z uwagi na to, iż brak jej zachowania powoduje nieważność dokonanej czynności.

Wymóg zachowania szczególnej formy pełnomocnictwa może wynikać ponadto z innych przepisów szczególnych, zarówno zawartych w Kodeksie cywilnym (np. art. 1018 § 3 k.c.), jak i z unormowań pozakodeksowych (np. art. 6 § 2 k.r.o., art. 243 § 2 oraz art. 4121 § 1 k.s.h.).

Jeżeli poszukują Państwo pomocy prawnej w kwestiach prawa cywilnego, zachęcamy do skorzystania z usług Kancelarii Radcy Prawnego Natalii Zielmachowicz. Kancelaria na co dzień praktykuje m.in. w sprawach dotyczących szeroko rozumianego prawa spadkowego. Po więcej informacji zapraszamy na stronę www.radcaprawny-trojmiasto.pl