Featured

Eozynofile - jaką rolę odgrywają w organizmie człowieka?

Porady 01 lipiec 2025

Eozynofile to komórki układu odpornościowego, które należą do leukocytów, czyli białych krwinek. Odgrywają ważną rolę w obronie organizmu przed pasożytami (np. glistą ludzką) i regulowaniu reakcji alergicznych. Pochłaniają i niszczą obce organizmu poprzez proces fagocytozy. Pomagają im w tym enzymy zawarte w ziarnistościach.

Eozynofile są obecne we krwi krótko, bo od 4,5 do 8 godzin (w tkankach potrafią przetrwać do 15 dni). Jednak nawet przez ten niedługi czas aktywnie uczestniczą w mechanizmach odpornościowych i pomagają unieszkodliwić zagrożenia.

Liczba eozynofili we krwi jest ściśle kontrolowana. Nieprawidłowy poziom może świadczyć o toczących się stanach zapalnych, alergiach lub chorobach pasożytniczych [1].

Jakie objawy mogą towarzyszyć podwyższonym eozynofilom?

Podwyższony poziom eozynofilów we krwi, czyli eozynofilia, może wywoływać różnorodne objawy, które zależą od jego przyczyny. Inne symptomy pojawią się w przebiegu reakcji alergicznych, inne w chorobach pasożytniczych, a jeszcze inne w przypadku chorób nowotworowych.

Eozynofile, jako komórki zdolne do naciekania tkanek, mogą przy bardzo wysokim stężeniu we krwi (powyżej 5 000/μl) prowadzić do uszkodzeń narządów wewnętrznych. Objawy wynikające z nacieków eozynofilowych dotyczą różnych układów i narządów. Gdy zmiany obejmują płuca, chory może odczuwać duszność oraz cierpieć na przewlekły kaszel. Jeśli eozynofile naciekają skórę, pojawiają się dolegliwości dermatologiczne takie jak świąd, zaczerwienienie, pokrzywka czy obrzęk naczynioruchowy, który może objąć okolice oczu i ust. U niektórych pacjentów występuje także ogólne osłabienie, utrata apetytu, niezamierzony spadek masy ciała i nadmierna potliwość.

W przypadku zakażeń pasożytniczych (jednej z częstszych przyczyn eozynofilii w krajach rozwijających się) mogą pojawić się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Chory odczuwa bóle brzucha, może mieć biegunkę, skarżyć się na zmęczenie, utratę masy ciała oraz świąd skóry. Są to objawy niespecyficzne, co może utrudniać rozpoznanie przyczyny podwyższonego poziomu eozynofili [1], [2].

Eozynopenia, czyli poziom eozynofilów poniżej normy

Odmiennym stanem do eozynofilii jest eozynopenia, czyli poziom eozynofilów poniżej normy. Może on występować w sytuacjach osłabionej odporności, której przyczyną jest np. przewlekły stres, stosowanie niektórych leków czy choroba nowotworowa układu krwiotwórczego.

Eozynopenia nie zawsze musi oznaczać poważne problemy zdrowotne. Jeśli spadek poziomu eozynofili jest niewielki i nie towarzyszą mu żadne niepokojące objawy, zazwyczaj nie świadczy o chorobie. W takich przypadkach może być przejściowy i nie wymaga leczenia. Ważne jest jednak, aby obserwować ewentualne zmiany w wynikach badań i konsultować je z lekarzem [1], [2].

Jakie badania wykonać, aby sprawdzić poziom eozynofili?

Poziom eozynofilów ocenia się w ramach podstawowego badania krwi, czyli morfologii. Jeśli jej wyniki wskazują na eozynofilię, konieczna jest konsultacja lekarska, która obejmuje szczegółowy wywiad oraz badanie fizykalne. Pomagają one ustalić możliwe przyczyny i kierunek dalszej diagnostyki.

Jeśli lekarz przypuszcza, że u podłoża podwyższonego poziomu eozynofili leży alergia, może zlecić badania poziomu swoistych IgE we krwi lub testy skórne. Z kolei, gdy istnieje podejrzenie choroby nowotworowej układu krwiotwórczego, konieczna może być biopsja szpiku kostnego.

W zależności od wskazań lekarza pacjent może zostać skierowany również na inne badania laboratoryjne, takie jak: CRP, OB, poziom kreatyniny, próby wątrobowe oraz oznaczenie poziomu witaminy B12. Wszystkie z nich pomagają zawęzić możliwe przyczyny nieprawidłowego poziomu eozynofilów i dobrać odpowiednie leczenie.

Eozynofile to istotny element układu odpornościowego. Nieprawidłowy poziom tych komórek może sygnalizować różne problemy zdrowotne - od alergii po choroby pasożytnicze i hematologiczne. W związku z tym ocena poziomu eozynofilii stanowi ważny element badań diagnostycznych.

[1] https://zdrowegeny.pl/poradnik/eozynofile?srsltid=AfmBOorPx3UsSxr1iHRoCh4-r4jIEOvlW1iwGuZG1EJmgn4YOev81mou

[2] Czarnobilska, Ewa, and Krystyna Obtułowicz. "Eozynofil w chorobach alergicznych i niealergicznych." (2005).