Bój pod Oleszycami

Żołnierz składający kwiaty pod pomnikiem na Horaju fot. archiwum zlubaczowa.pl.Żołnierz składający kwiaty pod pomnikiem na Horaju fot. archiwum zlubaczowa.pl.

14 września 1939 roku na Ziemię Lubaczowską przybyła Podhalańska 21 Dywizja Piechoty Górskiej ze swoim dowódcą gen. Józefem Kustroniem. Miała za sobą 13 dni morderczych bojów i przemarszów związanych z obroną kraju przed Niemcami po wybuchu II wojny światowej.

W okolicach Cewkowa rozpoczęto przygotowania do walki. Przyprowadzono konie oficerskie, gen. Józef Kustroń kazał rozdać je kawalerzystom, pozostałe oddał okolicznym chłopom. O godz. 22 wyruszono na węzeł komunikacyjny Oleszyce - Lubaczów- Cieszanów.

15 września po całonocnym wyczerpującym marszu, rozgorzała bitwa. Pod Futorami Niemcy doznali poważnych strat. Szpital wojskowy w oleszyckiej szkole został przepełniony rannymi. Kolejnych rannych Niemców zanoszono do kościoła i kładziono na słomie.
Pod Uszkowcami polscy artylerzyści zadali bolesne straty Niemcom, niszcząc m.in. wozy amunicyjne i sprzęt przeciwpancerny. Pod Oleszycami i Dachnowem przez cały dzień trwały mordercze walki. 21 Dywizja Piechoty Górskiej z jej dowódcą gen. Józefem Kustroniem prowadziła bój z trzykrotnie silniejszą 45 Dywizja niemiecką. Przełamanie niemieckiego oporu okazało się jednak niemożliwe. Gen. Kustroń nakazał oddziałom wycofanie się w kierunku Dzikowa. Na całym polu bitwy był wielki mętlik, pozycje polskie mieszały się z niemieckimi.

Śmierć generała Józefa Kustronia

16 września o świcie niemiecki pierścień zamknął się ostatecznie wokół dywizji. Nie powiodły się kolejne próby przebicia z okrążenia. Gen. Kustroń odrzucił propozycję przedarcia się ze sztabem na zachód i postanowił zostać ze swoimi żołnierzami do końca. Na czele oddziału kpt. Żurka w sile 200 żołnierzy i z grupką około 30 oficerów, gen. Kustroń ruszył w kierunku lasów moszczanickich. W okolicy Koziejówki koło Ułazowa o godz. 14 seria z niemieckiego cekaemu zadała śmiertelne rany  gen. Józefowi Kustroniowi. 

Ciało generała przewieziono do Ułazowa. Około 16 złożono na plebanii grecko-katolickiej. Godzinę później pochowano przy erkwi w obecności grupki cywili. Niemcy godnie oddali hołd gen. Józefowi Kustroniowi, salwą honorową pożegnali polskiego bohatera. Co więcej, order Virtuti Militari Generała Józefa Kustronia wraz dokumentami przekazali rodzinie.

Na zdjęciu gen. Józef KustrońNa zdjęciu gen. Józef Kustroń

Wkroczenie Sowietów do Polski

17 września do pierwszego zaborcy - niemieckiej III Rzeszy dołączył drugi, bardziej bezwzględny i okrutniejszy - następca prawny Rosji - Związek Radziecki. Na wycieńczoną walką z Niemcami Polskę spadł cios ze wschodu.

O losach Ziemi Lubaczowskiej zdecydował układ podpisany w Moskwie w dniach 28-29 września 1939 roku o wytyczeniu granicy pomiędzy ZSRR a Niemcami. Powiat lubaczowski został podzielony na dwie części . Część północno-zachodnią z Dzikowem weszła w skład Generalnej Guberni , natomiast południowo-wschodnia z Lubaczowem, Horyńcem i Oleszycami została objęta przez administrację sowiecką.

Pamięć o Generale ciągle żywa

Dzisiaj pamięć o gen. Józefie Kustroniu jest na Ziemi Lubaczowskiej bardzo żywa. Imieniem bohatera nazwano szkoły oraz ulice. Na Horaju, gdzie mieścił się sztab generała, postawiono tablice informacyjne i pomnik. Odbywają się tu miejsko-gminne uroczystości rocznicowe ku czci gen. Kustronia.

Tablice na Horaju przypomijące o Bitwie pod OleszycamiTablice na Horaju przypomijące o Bitwie pod Oleszycami

19 września odbędą się pod pomnika gen. bryg. Kustronia na Horaju odbędą się uroczystości patriotyczno-religijne z okazji 77 rocznicy „Bitwy pod Oleszycami”.

Wojskowi oddają cześć poległym w Bitwie pod OleszycamiWojskowi oddają cześć poległym w Bitwie pod Oleszycami

 

Komentarze   

ciekawostka
+1 # ciekawostka 2016-09-17 22:46
Ściślej mówiąc to generał brygady Józef Kustroń.
Odpowiedz | Odpowiedz z cytatem |

Dodaj komentarz

Pamiętaj o tym, że w internecie nie jesteś anonimowy.

To Ty odpowiadasz, za to, co piszesz – portal w żadnym przypadku nie ponosi odpowiedzialności prawnej za Twoje teksty. Przypominamy, również że dodając komentarz, akceptujesz regulamin forum. Jeśli uważasz, że któryś z komentarzy nie powinien się tu ukazywać zgłoś nam to: redakcja@zlubaczowa.pl.

Najbliższe wydarzenia